Η Σφάκα Λοκρίδας

Το χωριό αυτό βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Σφίγγιο. Το όνομα Σφάκα το πήρε από τους πολλούς θάμνους που έχει η περιοχή με την ονομασία Ασφάκες. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η εκκλησία του Αγ.Δημητρίου, η οποία χρονολογείται από το 1830. Ένα χιλιόμετρο περίπου από το χωριό βρίσκεται το Χάνι το οποίο λειτουργούσε από το 1922 έως το 1955 ως σημείο συνάντησης εμπόρων και ταξιδιωτών από την Δυτική και την Ανατολική Λοκρίδα.

Μπρόστα του απλώνεται η ευφόρη πεδιάδα του Κηφισσού. Σήμερα στο χωριό κατοικούν περίπου 100 με 120 άτομα. Οι Σφακαίοι είναι φιλόξενοι και πρόθυμοι σε κάθε επισκέπτη. Οι περισσότεροι είναι συνταξιούχοι και ασχολούνται με αγροτικές εργασίες και με την κτηνοτροφία. Το όνομα Σφάκα το πήρε από το έτος 1830. Πριν ονομαζόταν Καμάρι. Στους γύρω λόφους που περιτριγυρίζουν το σημερινό χωριό ήταν μαντριά με διάφορες ονομασίες όπως Κάτω χωριό, Χάνι, Παλιό χώρι, Παλιά Σφάκα. Με τον καιρό, λόγω καιρικών συνθηκών και των σεισμών οι κάτοικοι ενώθηκαν όλοι μαζί και έχτισαν τα σπίτια τους το ένα δίπλα στο άλλο. Το όνομα Σφάκα το πήρε από τους πολλούς θάμνους που έχει η περιοχή με την ονομασία Ασφάκες.

Η Σφάκα ανήκε στο Δήμο Ελάτειας και σήμερα στο Δήμο Αμφίκλειας-Ελάτειας. Πριν το Καποδιστριακό νόμο ήταν κοινότητα με Δημοτικό σχολείο και ενορία. Σήμερα το σχολείο δε λειτουργεί. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Δημητριου, η οποία χρονολογείται από το 1830. Το 1894 με το με το μεγάλο σεισμό στο ρήγμα της Αταλάντης καταστράφηκε ολοσχερώς αλλά οι κάτοικοι με το υστερημα τους την ξανάχτισαν.

Η Σφάκα είναι ιστορικό χωριό με πολλά αρχαιολογικά ευρήματα. Το κυριότερο, ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου.

Ένα χιλιόμετρο περίπου δυτικά από το χωριό βρίσκεται το Χάνι (κατάλυμμα του Μπλατσούρα). Από το 1886 που έγινε ο δρόμος Αταλάντης-Λειβαδειάς, το Χάνι έγινε τοπος συναντήσεως εμπόρων και ταξιδιωτών. Εκεί έρχονταν έμποροι από Λιβαδεια, Αράχωβα, Δαδί (Αμφίκλεια), Τιθορέα από τη μια μεριά και από Αταλάντη, Ζέλι, Καλαπόδι, Μαλεσίνα από την ανατολική Λοκρίδα και αντάλασαν τα προίοντα τους. Δεν υπήρχαν τότε αυτοκίνητα και τηλέφωνα για να μπορούν οι άνθρωποι να μικραίνουν τις αποστάσεις. Αναγκαζόντουσαν να συναντιούνται στο Χάνι του Μπλατσούρα. Εκεί τους περίμενε και τους προσέφερε φιλοξενία ο Χαράλαμπος Μπλατσούρας με τη γυναίκα του την κυρά-Παναγιού μια άξια γυναίκα. Ο Χαράλαμπος φρόντιζε τα ζώα που έσερναν τα κάρα, που μετεφεραν τα πραγματα τους. Αυτή η πρόσχαρη και άξια γυναίκα η κυρά Παναγιου είχε αναλάβει να μαγειρεύει για τους ταξιδιώτες και να τους προσφέρει κατάλυμα για να μείνουν. Ήταν καλή νοικοκυρά και προπάντων καλή μαγείρισα όπως ομολογούσαν οι περαστικοί. Το Χάνι λειτούργησε από το έτος 1922 εώς το 1955.

Καμάρι

Το Καμάρι βρίσκεται 3 χιλιόμετρα περίπου δυτικά του Καλαποδίου στη σημερινή τοποθεσία Καμάρα της Σφάκας. Ήταν το 13ο αιώνα μεγάλο καθαρά Ελληνικό χωριό με την πρώτη χριστιανική εκκλησία, τον Αι Γιώργη που σώζεται μέχρι σήμερα με τις πολλαπλές τοιχογραφίες. Εξαφανίστηκε το 17ο αιώνα. Το 1466 είχε 43 νοικοκυριά.

(http://www.sfaka.gr)

(http://www.dimos-elateias.gr)