«Το Ατομικό Συμβόλαιο», Σεραφείμ Χρ. Χατζόπουλος

ΑΤΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ

Μην ακυρώνεις το Συμβόλαιο.
Όχι πως έχει καμιά αξία αλλά θα χαθούν οι σφραγίδες
τα χαρτόσημα και οι πολύ ωραίες υπογραφές!
Το ξέρεις όμως πως η δέσμευση είναι δέσμευση.
Την επιβάλουν οι κοινωνικοί κανόνες συμβίωσης.
Γραπτοί κι άγραφοι νόμοι. Κώδικες απαράβατοι.

Έτσι πνίγεσαι μέσα στα άπειρα πρέπει
κι εκείνο το άτεγκτο «εθιμικό δίκαιο».
Υποχρεώσεις και ζυγοί σου συνθλίβουν το στήθος.
Εσύ μπορεί να επιθυμείς να είσαι ελεύθερος.
Και ποιος λογαριάζει τη βούλησή σου;

Εκτός αν θέλεις να σ’ οστρακίσουν στο περιθώριο.
Να σε διαγράψουν απ’ όλους τους ονομαστικούς πίνακες.
Έχει όμως και αυτό τη γοητεία του! 
Να υπάρχεις και να μην υπάρχεις.
Να μην σου το αναγνωρίζουν όλοι οι άλλοι.
Να είσαι ο ένας, που τόλμησε να πατήσει τα ειωθότα.

Μπορεί άλλωστε αυτή σου η στάση να βρει και μιμητές…
Γι’ αυτό μην ακυρώνεις το Συμβόλαιο.
Αυτό που συμφώνησες με τον εαυτό σου.
Όλα τ’ άλλα, πίστεψε με, δεν έχουν καμιά αξία.
Ούτε τα χειροκροτήματα και οι παραδοχές.
Σημασία έχεις μόνο εσύ κι ο ήλιος που σε βλέπει.

Κι όταν έρθει η αναπόφευκτη ώρα του απολογισμού,
θα έχεις την ικανοποίηση να πεις πως ΕΖΗΣΑ
κι είδα κι άκουσα και γεύτηκα κι οσφρίστηκα 
και δοκίμασα κι άγγιξα, όσα ήθελα εγώ.
Μόνο έτσι θα ’χεις το δικαίωμα να επιλέξεις τη συνέχεια
και να βρεθείς όπου θέλεις. Στους κήπους ή τα βάραθρα,
ατενίζοντας με τα ορθάνοιχτα μάτια της ψυχής σου
περήφανα κι ελεύθερα αυτά που έχεις διαλέξει.

Σεραφείμ Χρ. Χατζόπουλος
ή αλλιώς «Άγγελος Χατζής»
21-12-2004

Μια απόπειρα ανάγνωσης του Ποιητή Άγγελου μέσα από το Ατομικό Συμβόλαιο.

Θα μπορούσε να είναι ένας εσωτερικός μονόλογος, ή μία συνομιλία 
Στο ποίημα τίθεται εξ αρχής η προϋπόθεση ως όρος απαράβατος: Μην ακυρώνεις το συμβόλαιο. Είναι το Κοινωνικό Συμβόλαιο, οι νόμοι και οι κανόνες που προσυπογράφουν όλοι. Αποδεχτό, συμφωνημένο και ορισμένο, Κοινή πορεία για όλους, Επικυρωμένο με σφραγίδες. Ο ποιητής προειδοποιεί: Κώδικες απαράβατοι. Ακολουθεί η δεύτερη στροφή .Ο ποιητής, παγιδευμένος στο κατεστημένο, διαβάζει την ψυχική κατάσταση του συνομιλητή του: Ευαίσθητος ο ίδιος, νιώθει το πνίξιμο, τον ζυγό και την συντριβή. Επιθυμεί την ελευθερία, την ελεύθερη βούληση. Ξέρει τον δρόμο και τον υποδεικνύει στον συνομιλητή του, με μία λέξη, την πρώτη της τρίτης στροφής: Εκτός. Το Εκτός ενεργοποιείται. Για το αποτέλεσμα δεν τρέφει αυταπάτες και δεν κρύβει τις συνέπειες. Μία λέξη και εδώ μόνο: περιθώριο, που έρχεται ως συνέπεια των όσων ορίζουν τα ρήματα οστρακίσουν ,διαγράψουν.
Σ' αυτήν την κοινωνική διαγραφή και την περιθωριοποίηση, ο ποιητής αντιπαρατάσσει την γοητεία της ανυπαρξίας της ύπαρξης και της μη αποδοχής από το σύνολο των πολλών. Αν ο συνομιλητής αποφασίσει το Εκτός, θα είναι ο ένας που τόλμησε να πατήσει τα ειωθότα. Η αντιπαράθεση με το κοινώς αποδεκτό συμβόλαιο δεν είναι ουτοπία. Μπορεί να αφυπνίσει, μπορεί να προκαλέσει αντίδραση, να συμπαρασύρει...
Με τον δεύτερο στίχο της τρίτης στροφής, ο ποιητής θέτει το δικό του Συμβόλαιο. Είναι το Ατομικό Συμβόλαιο, αυτό που ορίζεται από την ελευθερία της σκέψης και την βούλησης, που αντιστρατεύεται το κοινωνικό και ακυρώνει το ψεύδος και το ευτελές: σφραγίδες, υπογραφές, χειροκροτήματα, παραδοχές.
Ο τελευταίος στίχος της τέταρτης στροφής υποβάλλει τις πράξεις σε έλεγχο. Το φως του ήλιου είναι δυνατό, εκτυφλωτικό και αποκαλύπτει το απειροελάχιστο. Είναι ανελέητος κριτής, δίκαιος και απόλυτα συνυφασμένος με τον μοιραίο απολογισμό της τελευταίας στροφής.
Ο ποιητής ξέρει πως πρέπει και θα υπάρξει η αναπόφευκτη ώρα. Είναι επιβεβλημένη. Αν το φως το αδυσώπητο είναι κριτής και μπορεί να το κοιτάξει κατάματα, η ώρα της κρίσης και του απολογισμού θα είναι η δικαίωση του Εκτός. Είδα ,άκουσα, γεύτηκα, οσφρίστηκα ,δοκίμασα ,άγγιξα: οι αισθήσεις ως βασικές προϋποθέσεις, για να πει ΕΖΗΣΑ και για να έχει το δικαίωμα να συνεχίσει το διαρκές και ατελεύτητο ταξίδι αναζήτησης και γνώσης σε εύκολα ή δύσκολα μονοπάτια (κήποι, βάραθρα),για να βρεθεί όπου έχει επιλέξει κάθε φορά. Και θα υπάρχει πάντα απολογισμός. Και πάλι θα επιλέγει και πάντα θα κοιτάζει χωρίς αναστολή χωρίς αμφιβολία, αλλά περήφανα ,ελεύθερα και με ορθάνοικτα μάτια το Ατομικό του Συμβόλαιο.-

Για την Ποιητική του Άγγελου

Τα ποιήματα του ΄Αγγελου είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο. Δεν υπάρχει λοιπόν η πειθαρχία της εκφραστικής μορφής με την έννοια ,ρυθμός, μέτρο, ρίμα, δηλαδή με μια λέξη, Στίχος. Έτσι, το σπάσιμο της τυπικής μορφής (στροφές, μέτρο, ομοιοκαταληξία) απελευθερώνει το υποσυνείδητο και αναδύονται σκέψεις, εικόνες αισθήματα, συγκινήσεις, ιδεολογική ταυτότητα αλλά και η ίδια η υπόσταση του ποιητή, όλα μαζί σε μια πυρετώδη ενέργεια. Οι λέξεις, φορτισμένες με συγκινησιακή ενέργεια φωτίζουν τον λόγο του ποιητή και αποκαλύπτουν εναργέστερα το ον και το είναι.
Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η δημοτική στην πιο καθαρή της μορφή, ανάμεικτη με ιδιωματική, καθαρεύουσα και νεολογισμούς ,χωρίς υπερβολές και όπου αυτό γίνεται αναγκαίο για να μπορέσει να διεισδύσει στην ουσία του θέματός του. Οι λέξεις του λοιπόν, συνυπάρχουν, εναρμονισμένες και πλεγμένες με άριστο τρόπο, μεταφέροντας την σκέψη, τον ήχο, την εικόνα και την αφηρημένη ιδέα, δίνοντας υπόσταση στην έμπνευση..........


Μαρία Χατζηελευθεριάδου

Νεότερη Παλαιότερη